การประกอบธุรกิจ ส่วนใหญ่แล้วเจ้าของไม่สามารถที่จะมีความรู้ทุกเรื่องของกิจกรรมทางธุรกิจ หรือ รู้แต่ก็ไม่มีเวลามากพอที่จะใส่ใจในทุกกิจกรรมได้ จึงจำเป็นต้องมี “ที่ปรึกษา” ที่มีความรู้และประสบการณ์ในเรื่องที่เจ้าของอาจไม่รู้หรือไม่มีเวลาดูแล จากประสบการณ์ในการเป็นที่ปรึกษาธุรกิจของผม พบว่าที่ปรึกษาที่ดี ควรเป็นแบบนี้นะ
มีความรู้ในเรื่องที่ให้คำปรึกษา เรื่องนี้เป็นสามัญสำนึกอยู่แล้วเป็นปกติ ที่ปรึกษา จำเป็นต้องรู้ในเรื่องใดเรื่องหนึ่งเป็นอย่างดีหรือลึกซึ้งกว่าคนทั่วไป หรืออาจต้องรู้ลึกซึ้งกว่าเจ้าของธุรกิจด้วยซ้ำไป เพียงแต่ที่ปรึกษาอาจไม่เก่งในธุรกิจเฉพาะโดยรวม ไม่มีความกล้าเสี่ยงเท่าผู้ประกอบการ ไม่มีความรู้เฉพาะทางด้านธุรกิจนั้น หรือ ไม่มีคอนเนกชั่นทางธุรกิจเฉพาะ ซึ่งเป็นจุดแตกต่างจากนักธุรกิจที่ตนให้คำปรึกษา แต่ความรู้เฉพาะเรื่องที่จะให้คำปรึกษานั้นจำเป็นต้องมี เช่น บัญชี การเงิน เทคนิคการผลิต วิศวกรรมเฉพาะทาง การตลาด กฎหมาย เป็นต้น ถ้าไม่รู้เรื่องใด อย่าไปให้คำปรึกษาในเรื่องนั้น เพราะจะเกิดผลเสียหายมากกว่าประโยชน์
มีประสบการณ์ในเรื่องที่ให้คำปรึกษา การมีประสบการณ์เฉพาะในเรื่องที่ตนเองให้คำปรึกษา เช่น ที่ปรึกษาด้านการตลาดการขาย ก็ควรเป็นคนที่ขายของเป็นและเคยขายของ ที่ปรึกษาด้านการทำแผนธุรกิจ ก็ควรเคยเป็นผู้บริหารธุรกิจหรือประกอบธุรกิจเอง ที่ปรึกษาด้านกฎหมายก็ควรเป็นทนายความรับอนุญาต เป็นต้น จึงจะทำให้เข้าใจอย่างลึกซึ้งพอในเรื่องที่ให้คำปรึกษา สิ่งนี้จำเป็นสำหรับธุรกิจเพราะหากได้ที่ปรึกษาที่ไม่รู้ลึกซึ้งพอ คำแนะนำก็จะเป็นแบบกว้างๆ หรือ มั่วๆ ไม่เกิดประโยชน์อันใด แถมจะเกิดผลเสียต่อธุรกิจที่รับคำปรึกษาด้วยซ้ำไป
ทำงานโดยอิงกับข้อมูลที่วิเคราะห์แล้ว ไม่ใช่ความเห็นส่วนตัวเท่านั้น เพราะหลายคนอาจพูดเก่งเห็นข้อมูลเพียงเล็กน้อยฉาบฉวยก็เสนอให้ผู้ประกอบการทำโน่นนี่นั้นให้มั่วไปหมด โดยไม่สอบถามก่อนว่ามีข้อมูลเชิงลึกอะไรอีกบ้าง มีงบประมาณเท่าไหร่ ผู้ประกอบการเคยทำอะไรเพื่อแก้ปัญหาที่สอบถามไปแล้วบ้าง ที่ทำไปได้ผลหรือไม่ได้ผลอย่างไร ฯลฯ การตรวจสอบและวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึกให้แน่ใจ ก่อนให้คำปรึกษานั้นจำเป็นมาก เพราะหลายครั้งพบว่าข้อมูลที่ผู้ประกอบการบันทึกไว้นั้นไม่ถูกต้อง หรือ ใช้หลักการที่ไม่ถูกต้อง ตัวอย่างเช่น ผมเคยพบผู้ประกอบการที่กำหนดเป้าหมายยอดขายไม่เหมาะสมกับประเภทของธุรกิจ ทำให้ทีมงานไม่เคยทำได้ตามเป้าหมายเลยตลอดหลายปีตั้งแต่ตั้งเป้าหมายมา พนักงานขายจึงไม่มีแรงจูงใจในการทำยอดให้บรรลุเป้ายอดขาย เป็นต้น
ไม่อวยเช้าอวยเย็น มีหลายกรณีที่ผู้ประกอบการจ้างที่ปรึกษาด้วยเงินของกิจการเองเพราะว่าผู้ประกอบการแก้ปัญหาเองมานานแล้วแต่ไม่สำเร็จ แต่ต้องไม่ลืมว่าอยากได้คำปรึกษาที่จริงใจ เจ้าของกิจการก็ต้องยอมรับ “คำติ” มากว่า รอรับ “คำชม” เช่น คิดว่ายอดขายไม่เข้าเป้า เพราะพนักงานขายไม่เก่ง หรือ ขี้เกียจ จึงต้องการให้ที่ปรึกษาเข้ามาช่วยทำให้ยอดขายเพิ่มขึ้น หากที่ปรึกษาที่มักประจบประแจงก็อาจเอ่ยชมเจ้าของว่าทำธุรกิจเก่ง มีวิสัยทัศน์ ยอดเยี่ยม ทั้งหมดเป็นความผิดของทีมงานขายเท่านั้น เดี๋ยวจัดการให้ แต่แท้จริงแล้วอาจเกิดจากเจ้าของกิจการวางแผนการตลาดผิดกลุ่มทำให้สินค้าขายยาก ติดตามงานไม่เหมาะสมเช่นเรียกเซลล์มากดดันยอดขายเป็นหลัก หรือ คัดเลือกทีมขายที่ไม่ใช่คนที่เหมาะสมตั้งแต่ตอนรับคนเข้าทำงานแล้ว ไม่วางแผนพัฒนาบุคลากร ไม่วางแผนความก้าวหน้าในอาชีพให้พนักงานคนเก่งจึงลาออกเยอะ เป็นต้น พอที่ปรึกษาคนใดที่กล้าพูดตำหนิตัวเจ้าของกิจการ เจ้าของหรือผู้บริหารก็มักจะไม่พอใจอย่างแรง แถมไม่ต่อสัญญาจ้างที่ปรึกษา ปัญหาจึงไม่ถูกแก้ไข เพราะคนส่วนใหญ่มักไม่ยอมรับความผิดพลาดของตนเอง ทำนอง ชมได้ ชอบฟังคำอวย แต่ห้ามติ ปัญหานี้ผมเจอมามากที่สุด เพราะเจ้าของกิจการหลายคนมักคิดว่าตนเองเก่งที่สุด ที่ทำธุรกิจมาได้จนถึงจุดนี้ ใครมันจะไปรู้ดีไปกว่าฉันว่าธุรกิจของฉันมีจุดบกพร่องตรงไหน ผิดพลาดที่ใคร แต่ที่แน่ ๆ ไม่ใช่ “ฉัน” เป็นสาเหตุอย่างแน่นอน พอเป็นแบบนี้ ต่อให้คุณได้ที่ปรึกษาระดับเทพ ก็ไม่สามารถช่วยได้ แล้วเจ้าของก็มักจะโทษที่ปรึกษาว่าไม่เก่งแก้ปัญหาให้ไม่ได้ ทั้งที่หลายกรณีที่ปรึกษาพยายามแก้ที่ต้นเหตุแล้ว แต่ตัวต้นเหตุไม่ยอมรับว่าเป็นความผิดพลาดของตนเอง ผมอยากจะบอกว่า ที่ปรึกษาที่จริงใจ เขาจะพูดตรงเป้า กล้าตำหนิ หากเจ้าของกิจการรับได้ และพร้อมปรับปรุงแก้ไข ธุรกิจก็จะไปโลด แต่ถ้าท่านเจอที่ปรึกษาที่อวยผู้ประกอบการตลอดเวลา ไม่กล้าพูดตรงจุด ผู้ประกอบการจะเสียหายมากกว่าได้ประโยชน์ ท่านผู้บริหารหรือเจ้าของกิจการโปรดพึงระมัดระวังคนที่เข้ามาตีสนิทแล้วอวยโอเวอร์อยู่เรื่อย ทั้งที่ยังไม่รู้จักท่านดีพอด้วยซ้ำ เพราะ การประจบประแจง ย่อมหวังผลประโยชน์บางอย่างแอบแฝงอยู่เสมอ คนจริงใจเท่านั้นที่จะกล้าพูดตรงไปตรงมา ปัญหาจะได้ถูกแก้อย่างตรงจุด ถ้าอยากแก้ปัญหาให้ได้ผล จงมองหาที่ปรึกษาที่จริงใจ และ ทนเขาให้ได้ด้วย จำไว้ว่า การผ่าตัดปัญหาธุรกิจย่อมเจ็บปวดเสมอ นะท่านนะ
วศ.ทค.มงคล ตันติสุขุมาล
วิทยากร / นักเขียน / ที่ปรึกษาธุรกิจ / ทนายความ
โทร 0817168711
